Psikiyatrist-Psikoterapist Yrd. Doç. Dr. Emre Tan sigara bağımlılığında dört yanlış inanışı anlattı.
Haberin detaylarına buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Sigara Bırakma Tedavisinde Yanlış Bilinenler/ Sigara bağımlılığındaki Mitler
Sigara bağımlılığı, fiziksel olduğu kadar psikolojik problemlere de zemin hazırlar. Sigara , önlenebilir ölüm nedenlerinin başında yeralmaktadır. Tüm dünyada her 5 ölümden 1 inde sigara sorumludur. Depresyon, bipolar bozukluk veya şizofreni gibi psikiyatrik rahatsızlığı olan hastalarda ise her 2 ölümün 1’inden sigara sorumludur. Sigara bırakma tedavilerinde mutlaka psikiyatristlerden yardım alınması gerekmektedir. Çünkü fiziksel olduğu kadar psikolojik bağımlılık ile ilgili de hem bilgilendirici hem motivasyonel bağımlılık terapilerinin uygulanması başarı oranını arttırmaktadır.
Sigara, psikiyatrik ilaçların pek çoğunun etkinliğini bozmaktadır. Kişi mevcut sıkıntısını aşmak için sigara tüketimini arttırmakta, fakat tedavi olmak için aldığı ilaçların da etkinliğini ve iyileşme ihtimalini farkında olmadan azaltmaktadır.
Sigara bağımlılığı ile ilgili son yıllarda bilgilendirme çalışmaları yapılsa da toplumdaki, bazı yanlış düşünceler şunlardır:
Tek başına bırakabilirsin
Yapılan çalışmalarda herhangi bir tıbbi yardım almadan, sigarayı bırakma girişimindeki başarı oranının sadece %3 – 7 olduğu gösterilmiştir. Bu kadar düşük bir oranın olması bu rahatsızlıktan kurtulmak için, kişinin tek başına değil, tıbbi destekle birlikte yol almasını bir nevi zorunlu kılar. Tıbbi destekle sigarayı bırakma oranı yaklaşık 10 kat daha başarılı olur.
Hazır olduğunda bırak
Hastaların sigara bırakmayı istediklerinde tedaviye başvurmaları gerektiği inancı yanlıştır. Kişi hazır olmasa da sigara zararlarıyla ilgili doğru bilgi verilmesi ve motivasyonel görüşmeler yapılması kişide bırakma isteği uyandırabilir. Ayrıca, Vareniklin, bupropiyon veya nikotin replasman tedavisi ile tedavi, hasta bırakma taahhüdü vermese bile sigara içmesi azaltabilir. İlaç tedavisi alan bir sigara bağımlısının, ilacı almayanlara göre daha fazla vazgeçmeye çalışması olasıdır.
Elektronik sigara ile bırak
Elektronik sigaraların tedavi edici etkisi yoktur. Ayrıca içerdeki materyallere göre çok daha tehlikeli de olabilmektedir. Nargile veya ağızdan kullanılan diğer tütün ürünleri de dudak ve boğaz kanserlerinden pankreas ve karaciğer dahil pek çok organ harabiyetine neden olmaktadır.
İlaçlar çok zararlı
Sigara bağımlılığında kullanılan ilaçların çok fazla zararlı olduğu veya o ilaçlarında başka bağımlılıklar oluşturduğu inancı yanlıştır. Doğru tetkiklerin yapılmasından sonra doktor gözetiminde kullanılacak ilaçların güvenli olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca nikotin yerine koyma tedavisinde kullanılan ürünler vücuda nikotini yavaş yavaş verdiğinden, sigaraya göre daha az bağımlılık yaparlar. Doktor gözetiminde 3 ila 6 ay kullanılmaları önerilir.
Herkese aynı tedavi
Nikotin bağımlılığı için uygulanacak tedavi biçimi ve süresi kişiye özel olmalıdır. Bağımlılık derecesi yüksek olanlarda veya daha önce tek ilaç tedavisi ile sigarayı bırakamayanlarda kombine tedavinin yani birkaç tedavi unsurunun birlikte kullanılması planlanmalıdır. Özellikle farmakolojik ilaç tedavilerine ek olarak bağımlılık ile ilgili psikoterapilerin eklenmesi hem tedavi başarısını arttırmakta hem de sigaraya tekrar başlama riskini azaltmaktadır
Pek çok sigara bağımlısı, sigarayı bırakmak istiyor; ancak etkili tedavilerin olmadığını ve bırakamayacaklarını düşündüklerinden doktora başvurmuyorlar. Bu yüzden bu rahatsızlığın önlenebilir ve tedavi edilebilir olduğunu duyurmak ve toplumu bilinçlendirmek büyük önem taşımaktadır.
Psikiyatrist / Psikoterapist
Yrd. Doç. Dr. Emre Tan
